Kastelen & Vestingsteden

Geplaatst op zondag 06 januari 2013 @ 12:39 , 1055 keer bekeken

De Schierstins (Fries: Skierstins) is een uit bakstenen opgetrokken woontoren in het Nederlandse dorp Veenwouden (Friesland), die uit het begin van de veertiende eeuw dateert. Het is het enige overgebleven steenhuis in Friesland. 

Een stins is een woontoren van dikke bakstenen, waar voorname families een toevlucht zochten in tijden van gevaar. De stenen toren viel duidelijk op tussen de eenvoudige huizen van hout, leem, riet en plaggen. Het woord stins is dan ook een samentrekking van 'steenhuis'.

De Schierstins in Veenwouden werd rond 1300 gebouwd. Het pand komt voor in een bron uit 1439 als het Schira Monnika huse: het werd genoemd naar de schiere ("grijze") habijten van de cisterciënzermonniken van het klooster Claerkamp bij Rinsumageest, van waaruit in de omgeving van Veenwouden turf werd gestoken. Later werd het gebouw bekend als de Schierstins (stins: "stenen woonhuis").

Na de reformatie werden kloostergoederen in beslag genomen. Dit gebeurde ook met de Schierstins: van 1580 tot 1609 was het pand in het bezit van de Staten van Friesland. Daarna kwam het in handen van particulieren, die het gebouw verschillende keren lieten uitbreiden. Rond 1814, toen de toenmalige burgemeester van Leeuwarden Thijs Feenstra eigenaar van de Schierstins werd, telde de toren twee aanbouwen en waren rond het complex een zomerhuis, een koetshuis (dat in de jaren zestig van de twintigste eeuw zou worden gesloopt), een boomgaard en een park aangelegd.

Aan het einde van de negentiende eeuw was de Schierstins echter zo vervallen, dat gesproken werd van sloop. Mede op initiatief van het Fries Genootschap werd het pand in 1906 gerestaureerd. Tot rond 1960 deed de Schierstins dienst als postkantoor. Nadat de gemeente Dantumadeel eigenaresse van het pand was geworden, volgde in het begin van de jaren zestig opnieuw een restauratie. Daarna werd de Schierstins eerst een museum (met een raads- en een trouwzaal) en later een cultureel centrum. In 1999 werd de bovenverdieping verbouwd tot expositieruimte.

Website: schierstins.nl