Lemen Iraanse vestingstad Bam verwoest door aardbeving

Geplaatst op zondag 28 december 2003 @ 12:53 , 1424 keer bekeken


De oude stad Bam overleefde de Mongolen, maar niet de aardbevingen. Nochtans hield de architectuur in de lemen citadelstad rekening met de nukkige ondergrond in de regio. Middeleeuwse buffers tegen aardbevingen hielden tot nu stand.


Bam heeft zich de laatste jaren ontwikkeld tot de derde toeristische attractie van Iran. Aan de kolommen en paleizen van Persepolis en de turkooizen koepels van Isfahan voegt Bam rode leemarchitectuur toe, twee kilometer stadsmuren die zich rond de oude stadskern slingeren en een indrukwekkend fort.


De oude citadelstad keek uit over de nieuwe stad Bam, die in de vruchtbare vlakte ligt. Daar vielen ook de meeste slachtoffers: het oude Bam is een spookstad waar enkel een paar hotelletjes, theehuizen en winkels voor toeristen zijn.


De inwoners trokken vanaf 1850 naar de nieuwe stad. In de jaren twintig van de vorige eeuw gebruikte het leger de citadel als basis. De stallen, waar plaats was voor driehonderd paarden, kwamen toen nog goed van pas. Na 1931 viel de stad geleidelijk in puin. Vanaf 1953 waren er plannen voor restauratie, maar die kregen pas in de jaren negentig enige vaart, door de opkomst van het cultuurtoerisme.


Bam bestond zeker al in de derde eeuw. De stad was toen een belangrijk bedevaartoord voor de zoroastrianen. De oude godsdienst was in verval geraakt na de inval van Alexander de Grote, maar werd door de Sassaniden die van 224 tot 637 heersten weer ingevoerd als staatsgodsdienst. In de negende eeuw werd op de plaats van de zoroastriaanse tempel de grote moskee gebouwd. Maar de ,,torens der stilte'' waarop zoroastrianen de lichamen van hun overledenen achterlieten, waren tot gisteren nog rond de stad te zien.


In tegenstelling tot andere handelssteden op de zijderoute, zoals Samarkand in Oezbekistan of Merv in Turkmenistan, werd Bam niet door de Mongoolse troepen verwoest. De bewoners van de stad betaalden daarvoor een flinke afkoopsom. Het fort van vijf verdiepingen met zijn 28 uitkijktorens is daardoor een van de weinige lemen burchten uit de elfde eeuw die nog overeind stonden. De meeste andere gebouwen die in Bam te zien waren, dateerden uit de zestiende en zeventiende eeuw.


De archeologen die de restauraties uitvoerden, waren vol lof over de knowhow van de plaatselijke architecten. Om de schade van aardbevingen tegen te gaan, die in deze streek vaak voorkomen, hakten ze de rotsbodem diep uit; onder de fundamenten werd een laag woestijnzand aangebracht, dat als buffer diende voor schokken. Voor gewelven werden geen lemen of stenen pilaren gebruikt, maar palmhout, dat zeer flexibel is.


Die technieken hebben gemaakt dat de stad tientallen aardbevingen heeft overleefd, maar de zware schok van gisteren heeft de oude stad met de grond gelijkgemaakt.



Het uitzicht van de historische stad Bam na de aardschok is nu als het plaatje hieronder:



Bron: Inge Schelstraete, De Standaard, 27/12/2003


Welkom bij Clubs!

Kijk gerust verder op deze club en doe mee.


Of maak zelf een Clubs account aan: