Groeten uit Bentheim, van Jacob van Ruisdael
Geplaatst op zaterdag 07 maart 2009 @ 22:46 , 703 keer bekeken
Jacob van Ruisdael (1628-1682) was een van de grote landschapschilders van de Gouden Eeuw. Hij schilderde stads- en zeegezichten, panorama's, korenvelden en windmolens met opvallende kleurcontrasten en lichteffecten die zijn landschappen een dramatisch karakter geven. Onder de titel Groeten uit Bentheim wijdt het Mauritshuis in Den Haag een tentoonstelling aan Ruisdaels fascinatie voor het kasteel van Bentheim. Hij leerde het kennen als jongeman, tijdens een reis in het Nederlands-Duitse grensgebied. Het kasteel moet een diepe indruk op de kunstenaar hebben gemaakt, want hij beeldde het minstens vijftien keer af. Ruisdael schilderde het kasteel niet zoals het was, maar zoals hij het graag zag.
Bovenop een hoge heuvel staat het kasteel van Bentheim. In de schaduw loopt een herder met zijn kudde. Verderop, aan de voet van de heuvel, in het licht van de ondergaande zon, staan nog een paar mensen op de weg. Het spoor lijkt dood te lopen in een rivier die op de voorgrond tussen rotsen en dode bomen door spoelt. De situatie op het schilderij strookt niet precies met de werkelijkheid. Het kasteel is in het echt veel minder imposant. Toch heeft Van Ruisdael het kasteel omstreeks 1650 beslist gezien op een reisje met zijn vriend, de schilder Nicolaas Berchem. Van Ruisdael signeerde het schilderij rechtsvóór op een rots.
Kasteel Bentheim
Het begin van het kasteel van Bentheim kan historisch niet exact worden bepaald. In 1020 werd een getuigschrift van Bentheim gemaakt en werd Graaf Otto van Northeim als eigenaar van het Kasteel benoemd. Otto van Northeim behoorde tot de meest vooraanstaande groep van de Saxon aristocraten en werd in 1061 door Keizerin Agnes bekroond met de Hertogdom Beieren, als leengoed.
In 1116 werd het Kasteel door Hertog Lothar von Süpplinburg, die later Keizer Lothar III werd, verovert en in brand gestoken. Rond deze tijd, werd waarschijnlijk de laatste van de Graven van Northeim, Otto de jongere (Otto der Jüngere) vermoord. Het vernietigde Kasteel werd blijkbaar snel herbouwd en kwam in handen van de zwager van Lothar, Graaf Otto van Salm-Rhieneck.
In 1146 vond een gewapend conflict plaats tussen van Rhieneck en de Bisschop van Utrecht over de eigendomsrechten van het Twente. Tijdens de strijd, werden Otto en zijn troepen in Ootmarsum verslagen. Als resultaat werd het kasteel onder bevel van de Bisdom van Utrecht als leengoed geplaatst.
Otto's enige zoon en erfgenaam, werd in gevangenschap vermoord door Hermann von Staleck. Het Kasteel en de heerschappij van Bentheim werd door de Graven van Holland, wiens zijlinie zich vanaf dit moment 'Bentheim' noemde, verkregen door het gebruik van de erfenis van Otto's dochter, Sophie van Rhieneck.
Aan het einde van 14e eeuw stierven de 'Bentheims' in de Nederlandse familie uit en werd de erfenis overgedragen aan een neef, Everwyn van Güterswyk. Door trouwerijen werd de erfenis van Bentheim in 1420 vergroot met de adelijke heerschappij van Steinfurt, welke daarna door middel van overeenkomsten nauw verbonden werd met Bentheim.
Vanaf 1421 noemden de heersers in de regio zich de Graven van Bentheim. In 1468 gaf Keizer Friedrich III Bentheim als leengoed aan Graaf Everin II. De graafschap werd voor het eerst als keizerlijk leengoed erkent. Tussen 1588 en 1593 introduceerde Graaf Arnold II de hervorming van Johan Calvijn en Huldrich Zwinglis. Arnold II was een van de meest uitzonderlijke figuren van de Graafschap Bentheim. Door erfenissen en huwelijken, had hij de mogelijkheid een aanzienelijk aantal kleine gebieden voor zichzelf samen te voegen. Dit waren de Graafschap Bentheim, Tecklenburg, Steinfurt, Limburg aan de Lenne, plaatsen in het lager Rijn-gebied en voogdij-rechten in het Keurvorstendom Keulen.
De Dertig Jarige Oorlog, de strijd om erfenissen en een extern bestuur door de Bisdom Münster ruineerden de Graafschap financieel gezien. Uiteindelijk verpandde Graaf Friedrich Carl Philipp de Graafschap aan Keurvorstendom van Hannover. De militairistische bruikbaarheid van het Kasteel werd na de Dertig Jarige oorlog steeds minder belangrijk. Het diende als het administratieve centrum en gevangenis van de Graafschap. Tijdens de Zeven Jarige Oorlog (1754-1761) werd het Kasteel meerder malen ingenomen door de Fransen en de Britten. In de oorlog tegen het leger van de Franse Revolutie diende het Kasteel als militair ziekenhuis, werd in brand gestoken en ingenomen door de troepen van de Franse Generaal Vandamme.
In 1804 kwam de Graafschap terug in handen van de Graven van Bentheim, die zichzelf vanaf 1817 de naam Prinsen zu Bentheimen und Steinfurt toekenden. In de 19e eeuw waren veel delen van het Kasteel in slechte toestand en konden niet worden bewoond. Pas na 1848 zijn bescheidene maatregelen genomen om het Kasteel te herbouwen. De opbouw van de zogenaamde Kronenburg, een reprensentatieve woning in historische stijl, werd tussen 1883 en 1914 gerealiseerd tijdens de heerschap van Prins Alexis II (1845-1919). Prins Alexis was getrouwd met Prinses Pauline zu Waldeck und Pyrmont, zuster van Koningin Emma der Nederlanden, die terrecht werd gezien als de oprichtster van de moderne Nederlandse monarchie. Via de vorstelijke familie Waldeck-Pyrmont onstonden nauwe relaties en deze werden in stand gehouden met verscheidene Europese monarchiën, zoals Groot-Brittanië, Nederland, Denemarken, Zweden, Romenië, en Luxemburg, evenals een groot aantal vorstelijke families binnen het Duitse rijk. De Eerste Wereld Oorlog en de val van vele monarchiën brachten een eind aan deze luisterrijke periode. Prins Alexis II stierf op 21 januari in het jaar 1919.
Het bouwen van het Kasteel eindigde voortijdig met het uitbreken van de Eerste Wereld Oorlog, zodat de geplande uitbreiding van de noorzijde van het Kasteel niet compleet uitgevoerd kon worden. Sindsdien werd aan alle generaties die volgden de verplichting opgelegd, het Kasteel als historisch gebouw èn monument van de kultuur van de regio rond de grens van Duitsland en Nederland, in stand te houden. Het Kasteel van Bentheim is verbonden met de historie van de regio en beide naties als geen enkel ander gebouw.
www.mauritshuis.nl
Tentoonstelling
Groeten uit Bentheim, Jacob van Ruisdael
26 februari t/m 31 mei 2009
Welkom bij Clubs!
Kijk gerust verder op deze club en doe mee.
Of maak zelf een Clubs account aan: