Kastelen & Vestingsteden

Geplaatst op zondag 21 november 2004 @ 18:13 , 2026 keer bekeken

Raeren
De "Waterbucht" van de keramiek

In de 15de eeuw stonden er twee kasteeltjes in Raeren. Twee " waterburchten ", dit wil zeggen kastelen omringd door water. In feite waren het twee grote vierkante slottorens.

Haus Raeren, vandaag nog steeds een privé-eigendom heeft in de loop der eeuwen maar vrij weinig veranderingen ondergaan. Burg Raeren daarentegen - die ook zijn grachten nog heeft - heeft tot in 1902 veel wijzigingen ondergaan. Bovenop een van de spits ontdane toren heeft men nieuwe kantelen gemaakt. Er zijn gebouwen, torens en omwallingen aan toegevoegd, niet altijd van even goede smaak. Het geeft het kasteel vandaag een wat bizar aanzien met een zeker "fantasiemiddeleeuws" karakter. Voor leken ontbreekt het toch niet aan een zekere charme.
Men komt binnen via een in een hoge muur geopende rondboogpoort. Bovenaan staat een wapen tussen twee gietijzeren potten.

Grote versie

De primitieve Waterburcht was afhankelijk van het Kapittel van Onze Lieve Vrouw van Aken. Men weet dat het in 1474 door Jean d'Alensberg was bewoond die het waarschijnlijk had laten bouwen. Verschillende families hebben elkaar hier opgevolgd en hun blazoenen en wapenstenen achtergelaten.
 
Vandaag is het kasteel eigendom van de gemeente Raeren die er het Töpfereimuseum" (pottenbakkersmuseum) heeft ondergebracht. En zo wordt sinds 1963 het kasteel een nieuw leven ingeblazen. Het interieur werd perfect aangepast voor de presentatie van de prachtige collecties keramiek uitsluitend afkomstig uit Raeren. De stukken komen van de opgravingen die het museum tussen 1950 en 1980 heeft georganiseerd, of zijn aangekochte stukken. Tussen de 12de en de 19de eeuw was Raeren een wereldgekend keramiekcentrum. Door het gebruik van bruin glazuur lijkt het keramiek van Raeren op dat van Keulen. Rond 1585 gebruikten de pottenbakkers van Raeren een blauw glazuur dat gedeeltelijk de grijze aarde van de bodem bedekt. Deze nieuwe techniek zal veel succes krijgen. Pottenbakkers uit Raeren gaan zich in het Westerwald vestigen, op de rechteroever van de Rijn, waar deze techniek een grote ontwikkeling zal kennen.

Het zandmannetje komt uit Raeren

De oorsprong van het zandmannetje die komt als kinderen gaan slapen, ligt misschien wel in Raeren!
Om heel lang geleden de aardewerken kruiken beter in de ovens te stapelen, legden de pottenbakkers in iedere kruik een klein stukje ongebakken klei waarop steeds de volgende kruik werd gelegd. Later werden die stukjes klei - "krätzchen" - als tegels gebruikt in de gangen van boerderijen, keukens en melkerijen. Ze werden tegen elkaar gelegd en vormden soms geometrische motieven. Ze werden met zand bedekt dat daarna werd geveegd. Het zand kwam tussen de spleten en men had zo een goede ondergrond die perfect het vuil van ondermeer de huisdieren absorbeerde. Het zand werd regelmatig vernieuwd. Iedere avond kwam er een marskramer met zand langs. Vaak was deze man een arme stakker langs, soms de dorpsgek die met spottende opmerkingen werd ontvangen. Om onopgemerkt te komen en niet steeds het mikpunt van spot te zijn, kwam hij 's avonds. Zijn komst werd een gewoonte en de bedtijd voor de kinderen werd hierop geregeld. Vandaar de uitdrukking : "Het is tijd om te gaan slapen, het zandmannetje is geweest!"

Praktische informatie 

• Burgstrasse 103 in 4730 Raeren. Tel.: +32(0)87/85 09 03 
• Dagelijks, behalve op maandag, van 10-17 uur. 
• Volwassenen, 2,5 ≠ ; Senioren, Kinderen en groepen: 1,50 ≠ (onder de 12 jaar : gratis). All-inprijs rondleiding: 25 ≠. 
• E40 richting Aken. Afrit 39. Rechtsaf naar Eynatten (N68). In Eynatten linksaf slaan naar Raeren.

Reinhardstein
Kasteel van Europa

De Europese vlag wappert boven Reinhardstein. Deze oude burcht was al lang een belangrijk Europees centrum. Allereerst heeft het een belangrijke rol gespeeld bij de relaties tussen de geestelijke prinsdommen van Luik, Stavelot-Malmedy en Prüm. Van 1500 tot 1812 wordt de naam Metternich aan het kasteel verbonden, familie van prins Clément de Metternich die in 1815 een bepalende rol speelde in de verdeling van Europa na de nederlaag van Napoleon in Waterloo.

De oude burcht was al heel lang als woning in gebruik. Men heeft er sporen gevonden van neolithische, keltische en Romeinse beschavingen. Het grotendeel van het huidige kasteel komt uit de 14de eeuw. In 1354 heeft een zekere Renaud de Waisme het kasteel bovenop een hoge rots boven het riviertje Warche gebouwd.

Grote versie

In 1902 heeft de laatste eigenaar het domein aan een bedrijf in Malmedy geschonken, die het verval niet kon tegengaan. De streek van Waimes, waar Reinhardstein is gelegen, werd in 1815 geannexeerd door Pruisen en bleef Duits tot in 1919 na de Eerste Wereldoorlog.

Op initiatief van een privé persoon werd er een stichting opgericht die het kasteel in 1965 heeft gekocht. In naam van de vzw "Conseil de défense du château de Reinhardstein et de la région de la Warche", ondernam professor Overloop met een enorme determinatie gigantische restauratiewerken die in 1971 zijn klaargekomen.
De burcht staat weer in het centrum van het internationale natuurpark Ardenne-Eifel. Het is een magisch moment het kasteel opeens in een bocht van een bospaadje te ontdekken. Sinds professor Overloop is overleden wordt het kasteel bewoond door de familie de Fossa die het kasteel tijdens de zomermaanden en met Kerstmis openstelt voor het publiek. Door zijn prachtige collecties, de concerten en andere activiteiten die er worden georganiseerd, door het omringende natuurreservaat (men kan er de hoogste waterval van België ontdekken) speelt Reinhardstein een belangrijke rol in het culturele leven van de streek.

Legende en schat

Er wordt verteld dat Reinhardstein een toevluchtsoord was van de Vier Heemskinderen, wiens legende niet ver daar vandaan is geschreven door de monniken van de abdij van Stavelot. Er wordt ook verteld dat er sinds de revolutionaire onlusten een reliekschrijn van de Heilige Hubert was verborgen. Jarenlang werd er een schattenjacht georganiseerd om in de kelders "drie kisten met goud en zilver" te vinden. Het is onnodig om te zeggen dat men nooit iets heeft teruggevonden, maar deze "jachten" hebben wel bijgedragen tot het verval van de ruïnes.

Praktische informatie

• Chemin du Cheneux, 50 in 4950 Robertville. Tel.: +32 (0)80/44 68 68.
• Iedere zondag (15 juni t/m 15 sept.) en met Pasen, Pinksteren en Hemelvaart, op 21 juli en 15 augustus. Bezoeken om 14.15, 15.15, 16.15 en 17.15 uur. In juli en augustus, extra geopend op dinsdag, donderdag en zaterdag om 15.30 uur.
• Volwassenen, 5,50 ≠; Studenten: 3,50 ≠; Kinderen van 6-14 jaar: 2,20 ≠.
• E40 Luik-Aken, afrit 38. N68 Eupen-Malmedy. Bij Mont-Rigi, linksaf gaan naar Robertville. De pijlen "Château de Reinhardstein" volgen.

Burg-Reuland
Een koning uit Bohemen

De ruïnes van de burcht van Reuland zijn bijzonder indrukwekkend (65 X 55 m). Met de oude slottoren "Bergfried" krijgt men een idee hoe het kasteel ooit is geweest. Het mocht overigens zelfs een koninklijk of keizerlijk kasteel genoemd worden omdat, naar zeggen, Karel de Grote hier af en toe verbleef.
Zoals bepaalde funderingen getuigen zou op deze strategische locatie al Romeinse vestingwerken hebben bestaan. Er wordt ook gezegd dat een eerste kasteel in 882 door de Noormannen en in 961 door de Hongaren werd verwoest. Maar officieel wordt het pas voor de eerste keer in 963 genoemd.

Grote versie

De graven van Reuland hebben hun naam aan de oude burcht gegeven. Dietrich de Reuland doet mee aan de derde kruistocht in 1189. Hij werd gedood tijdens het beleg van Saint-Jean-d'Acre. De laatste van dit geslacht, Arnold von Reuland overleed in 1309 zonder nakomelingen. Het kasteel en de heerlijkheid kwamen in de familie de Blankenheim die het verkocht aan Jan, graaf van Luxemburg en sinds 1310 koning van Bohemen, die in 1346 bij de slag van Crécy werd gedood.
In 1384 was het feest in het kasteel van Reuland. Men bracht een hulde aan de kleinzoon van Jan 'de Blinde', Wenceslas II, hertog van Luxemburg, koning van Bohemen en keizer van Duitsland. Hij schonk Burg Reuland aan zijn vazal Edmond d'Engelsdorf. Van 1393 tot 1625 wordt Burg Reuland bewoond door de familie von Pallant, afkomstig van de "avoués" van Aken. Het oude kasteel heeft de oorlogen van Lodewijk XIV, de Oostenrijkers en gewapende bendes weerstaan, maar de Europese fase van de Zevenjarige Oorlog (1756-1763) was fataal. De burcht werd door de Fransen bezet en ontmanteld. De Revolutie deed geen goed. De stenen werden als in een steengroeve verkocht. Vandaag zijn de ruïnes eigendom van de gemeente en het grootste erfgoed van de streek. Ieder jaar in juli is het groot feest in de hooggelegen burcht. In de kleine smalle en bochtige straatjes van het dorp beneden waant u zich nog steeds in de Middeleeuwen.

Jan 'de Blinde' : van Reuland tot Crécy!

In 1322 wordt de burcht van Reuland aangekocht door Jan, graaf van Luxemburg en koning van Bohemen. Blind geworden in 1339 ging hij voortaan als Jan "de Blinde" de geschiedenis in. Ondanks zijn handicap wil hij toch met de koning van Frankrijk, Filip VI tegen de koning van Engeland, Edward III, vechten.
De strijd vindt plaats in Crécy. De Fransen zijn slecht georganiseerd, hun ruiters worden gehinderd door de zware wapenuitrustingen en de kruisboogschutters door moeilijk op te laden wapens. Tegenover hen staat een gedisciplineerde en soepele Engelse infanterie met bijzonder doeltreffende boogschutters. De Fransen worden dus een genadeloze nederlaag toegebracht.
Op de hoogte gebracht van het dramatische verloop van de strijd, vroeg Jan 'de Blinde' aan zijn ruiters om hem naar de eerste linie te brengen : liever dood door een dolksteek dan de vlucht te nemen. Zijn vrienden omringen hem en maken de bitten van hun paarden aan elkaar vast voordat ze de vijand aanvielen. Ze worden allemaal gedood en de volgende dag worden hun lichamen tussen de kadavers van de nog steeds aan elkaar bevestigde paarden gevonden.

Praktische informatie

• Rue du Château in 4790 Reuland Jumeau. Tel.: +32 (0)80/42 00 46 of +32 (0)80/32 97 12
• Van 1 mei t/m 30 september en in de paasvakantie, met Allerheiligen, Carnaval, Kerstmis en alle lange weekenden en feestdagen van 11-17 uur.
• Gratis.
• E42 richting Luxemburg, afrit 15 Sankt-Vith daarna N 62 tot Burg-Reuland.

---